About Us

---

   मुंबई पोलीस – दंगल नियंत्रण पथक

बृहन्मुंबई शहर हे देशाची आर्थिक राजधानी असून, वाढती लोकसंख्या, वाढते नागरीकरण, सामाजिक तणाव, दहशतवाद, जातीय दंगे इत्यादी कारणांमुळे कायदा आणि सुव्यवस्था राखण्याचे आव्हान दिवसेंदिवस अधिक गुंतागुंतीचे बनले आहे. या पार्श्वभूमीवर, शहरात उद्भवणाऱ्या दंगली, आपत्तीजन्य परिस्थिती तसेच अतिमहत्त्वाच्या शासकीय व औद्योगिक आस्थापनांचे संरक्षण करण्यासाठी दंगल नियंत्रण पथक (Riot Control Force) स्थापन करण्यात आले आहे.

या पथकाचे प्रमुख उद्दिष्ट म्हणजे —

दंगल, सामाजिक असंतोष किंवा आपत्कालीन परिस्थितीत तत्काळ प्रतिसाद देणे.

भाभा अणु संशोधन केंद्र, मंत्रालय, विधानभवन, ऑईल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन लिमिटेड यांसारख्या अत्यंत संवेदनशील ठिकाणांचे सशस्त्र सुरक्षा कवच देणे.

नैसर्गिक आपत्ती (भूकंप, पूर इ.) तसेच मानव निर्मित आपत्ती (वायुगळती, स्फोट, अतिरेकी हल्ले इ.) यामध्ये बचाव आणि नियंत्रण कार्यात सहकार्य करणे.

सध्या या पथकामध्ये पोलीस प्रशिक्षण पूर्ण केलेले, सुदृढ, तरुण (३० वर्षांखालील) पोलीस अधिकारी व कर्मचारी – स्त्री व पुरुष – दोन्हींचा समावेश आहे. हे कर्मचारी प्लाटून पद्धतीने कार्यरत असून, ढाल सेक्शन, लाठी सेक्शन, रायफल सेक्शन, वॉकी-टॉकी व स्ट्रेचर पार्टी, तसेच आर.आय.व्ही. (Rapid Intervention Vehicle) आणि वरुण जलतोफ सारख्या यंत्रणेद्वारे आपत्ती नियंत्रणात योगदान देतात.

मुंबई पोलीस दंगल नियंत्रण पथक – शिस्त, तयारी आणि समर्पणाचे प्रतीक.

 

   दंगल नियंत्रण पथकातील अमंलदारांना शिकविण्यात येणारे विषय

अ.क्र.	विषयाचे नाव
०१	शारिरीक कवायत
०२	जमाव नियंत्रणाबाबत माहिती व डेमो
०३	हत्याराची माहिती (खोलना, जोडना, खाली करना)
०४	लाठी ड्रील लाठीची माहिती व लाठी कवायत
०५	गॅस व अश्रुधुराबाबत माहिती
०६	अनार्म काम्बॅट बाबत माहिती
०७	प्रथमोचाराबाबत माहिती
०८	वरुण वाहनाबाबत माहिती
०९	अग्नीषमन उपकरण/ आग विझविणेबाबत माहिती
१०	डिझास्टर मॅनेजमेंट आपतकालीन व्यवस्थापन
११	इनडोअर लेक्चर