वाहतूक शाखा
About Us
मुंबई वाहतूकः जुन्या आठवणी
सन १८७३ साली बॉम्बे ट्रामवे कंपनीने मुंबई शहरात घोड्यांच्या सहायाने ओढली जाणारी ट्राम सेवा प्रथमतः सुरू केली, तेव्हापासून मुंबईमध्ये वाहतुक नियंत्रणाची सुरुवात झाली होती. सन १९०७ मध्ये घोड्यांच्या सहायाने ओढल्या जाणार्या ट्रामची जागा ऑटोमोबाईल ट्रामने घेतली. जमशेदजी टाटा यांनी सन १९०१ मध्ये प्रथम मोटर कार विकत घेतली तर सन १९०४ मध्ये श्रीमती सुजन टाटा या प्रथम परवानाधारक बनल्या. प्रथम टॅक्सी सेवा सन १९११ मध्ये सुरू झाली आणि घोडा, मोटार वाहने इ. ची व्यवस्था करणारे पहिले पीएलसीएल कायदा सन १९२० मध्ये तयार करण्यात आला.
सर पॅट्रिक यांनी सन १९२४ मध्ये मुंबईतील प्रथम वाहतुक नियंत्रण कक्षाची सुरुवात केली. या नियंत्रण कक्षात १ प्रभारी निरीक्षक, ३ अधिकारी आणि १५५ अंमलदार कार्यरत होते. लोकसंख्येच्या प्रमाणात मनुष्यबळामध्ये वाढ करण्यात आली. प्रथमतः पोलीस उप आयुक्त, मुख्यालय आणि काही कालावधीनंतर पोलीस उप आयुक्त, बंदर परिमंडळ हे एमव्ही युनिटचे प्रमुख होते. की १९३५ मध्ये पोलीस उप आयुक्त (एमव्ही आणि कर आकारणी) हे पद निर्माण करण्यात आले. सन १९४० मध्ये मोटार वाहन कायदा १९३९ मंजुर करण्यात आला आणि पहिले पोलीस उप आयुक्त, वाहतुक या पदावर ई.शिही यांची नियुक्ती करण्यात आली. स्वातंत्र्यप्राप्तीनंतर एस. लिऑन हे पहिले पोलीस उप आयुक्त, वाहतुक होते. सदरचे पद सन १९५० मध्ये सहायक पोलीस आयुक्त पदी पदावनत करून सहायक पोलीस आयुक्त (वाहतुक, सशस्त्र दल, मोटार परिवहन आणि बिनतारी संदेश) अंतर्गत निश्चित करण्यात आले होते. परंतु सन १९५४ मध्ये हे पद पोलीस उप आयुक्त, वाहतुक म्हणून ---- करण्यात आले होते. सन १९६० मध्ये श्री.एम.एस.कसबेकर हे पहिले स्वतंत्र पोलीस उप आयुक्त, वाहतुक होते, सन १९८७ मध्ये श्री.पी.एस.पसरिचा हे पहिले अपर पोलीस आयुक्त पदी वाहतुक शाखेचे प्रभारी म्हणून नियुक्त झाले. सध्याचे सह पोलीस आयुक्त, वाहतूक हे पद दि.२४/०६/२००० रोजी अस्तित्वात आले. श्री.ए.एन.रॉय यांची पहिले सह पोलीस आयुक्त, वाहतुक पदावर नियुक्त करण्यात आले. प्रथमतः वाहतुक शाखेचे कार्यालय मंत्रालयाजवळ असलेल्या क्वीन बॅरक्स येथे सुरू करण्यात आले होते. सन १९८७ मध्ये सर पोचखनवाला रोड, वरळी, मुंबई येथील वर्तमान वाहतूक मुख्यालयाच्या इमारतीचे उद्घाटन तत्कालीन मुख्यमंत्री श्री.ए.आर.अंतुले यांच्या हस्ते करण्यात आले.
तांत्रिक हस्तक्षेप
• ई-चलन, सीसीटीव्ही आणि एएनपीआर कॅमेराद्वारे प्रभावी अंमलबजावणी.
वाहतुक नियंत्रण शाखेच्या कामकाजात पारदर्शकता.
• डिजिटल पेमेंटद्वारे पूर्णतः कॅशलेस व्यवहार.
• वेब पोर्टलद्वारे ना हरकत प्रमाणपत्र अर्जांची ऑनलाइन प्रक्रिया.
प्राणांतिक अपघातांमध्ये घट
ई-चलन प्रणाली: कॅमेराद्वारे पकडलेल्यास, मोबाईल/फोनद्वारे दंड
• गुन्हेगारांना एसएमएसद्वारे चालान पाठविली जातात, त्यामध्ये अपराधाची छायाचित्रे, कायद्याचे लागू केलेले कलम, देय असलेला दंड आणि ऑनलाइन पेमेंट करण्यासाठी दुवा/लिंक समाविष्ट आहे.
• वारंवार गुन्हे करणारे आणि दंड न भरणारे यांचा शोध घेऊ शकतो.
• रोख रकमेविना आणि ऑनलाईन पद्धतीने दंडाची भरणा करू शकतो.
मुंबई वाहतुक पोलीस (एमटीपी) मोबाइल अॅप
• वाहतूक उल्लंघनाच्या घटना आणि रस्त्यांवरील वाहतुकीची चिन्हे, सिग्नल्स, गतिरोधक इ. ची सुविधा नसल्याबद्दल तक्रार करण्यासाठी एमटीपी अॅपचा वापर केला जातो.
• रिअल टाइम ट्राफिक अद्यतने. ऑनलाइन पेमेंट करणे (ई-चलन)
• नो पार्किंग झोन, एक दिशा मार्ग, इत्यादिंची माहिती
व्हीएमएस: व्हेरिएबल मेसेजिंग सिस्टम
• 36 व्हीएमएस साइन बोर्ड स्थापित करण्यात आली आहेत. संदेश प्रसारणाचे व्यवस्थापनाकरिता मध्यवर्ती सर्व्हर वाहतुक मुख्यालयात स्थापित करण्यात आला आहे.
• वाहतुक सुरक्षितता, नियम आणि इतर माहिती संबंधित संदेश प्रदर्शित केले जातात.
• वाहतुक वळविण्याविषयी, वाहतुकीची स्थिती आणि एखाद्या विशिष्ट महत्त्वाच्या ठिकाणाचे अपेक्षित अंतराबाबत व अनुमानित वेळ देखील प्रदर्शित केली जाते
ब्रेथ अनलायझार (श्वास विश्लेषक)
• पुराव्यासह श्वास विश्लेणासाठी आणि डेटा रेकॉर्डिंगसाठी जीपीएस व कॅमेरासह सहज हाताळता येणारे यंत्र
• दारू पिऊन गाडी चालविणारांस शोधण्यासाठी आणि दंड करण्यासाठी कार्यक्षम पद्धत
• शहरात २८८ ब्रेथ अनलायझार (श्वास विश्लेषक)